ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕਤਾ ਤੱਕ: ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਜ

ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ: ਇਹ ਸਮਝਣ ਲਈ ਇੱਕ ਗਾਈਡ ਕਿ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲਾਭ।

ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਇੱਕ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਆਓ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖੀਏ। ਇਹ ਵਿਟਾਮਿਨ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚਰਬੀ-ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜੋ ਕਈ ਸਰੀਰਿਕ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ, ਇਮਿਊਨ ਫੰਕਸ਼ਨ, ਪ੍ਰਜਨਨ, ਅਤੇ ਸੈਲੂਲਰ ਸੰਚਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਦੋ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ: ਪ੍ਰੀਫਾਰਮਡ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ (ਰੇਟੀਨੌਲ ਅਤੇ ਰੈਟੀਨਾਇਲ ਐਸਟਰ), ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਕੈਰੋਟੀਨੋਇਡਜ਼ (ਜਿਵੇਂ ਬੀਟਾ-ਕੈਰੋਟੀਨ), ਜੋ ਪੌਦੇ-ਆਧਾਰਿਤ ਭੋਜਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਸਮਝੀਏ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੀ ਕੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੇ ਕੰਮ
ਨਜ਼ਰ: ਆਮ ਨਜ਼ਰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਰੈਟਿਨਲ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਓਪਸਿਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਰੋਡੋਪਸਿਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਣੂ ਜੋ ਰੰਗ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਅਤੇ ਘੱਟ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਰਾਤ ਦਾ ਅੰਨ੍ਹਾਪਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ, ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਨ੍ਹਾਪਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਸਪੋਰਟ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਚਿੱਟੇ ਰਕਤਾਣੂਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਕੇ ਇਮਿਊਨ ਫੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲਾਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਲੇਸਦਾਰ ਝਿੱਲੀ ਦੀ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਰਾਸੀਮ ਲਈ ਇੱਕ ਰੁਕਾਵਟ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸੈੱਲ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਜੀਨਾਂ ਦੇ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸੈੱਲਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫੰਕਸ਼ਨ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਚਮੜੀ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਿਹਤ: ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਪ੍ਰਜਨਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸ਼ੁਕ੍ਰਾਣੂ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਭਰੂਣ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ: ਚਮੜੀ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਅਤੇ ਪੁਨਰਜਨਮ ਲਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਚਮੜੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਫਿਣਸੀ, ਚੰਬਲ, ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੀ ਤੰਦਰੁਸਤ ਸੈੱਲ ਟਰਨਓਵਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਹੈ।
ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੇ ਸਰੋਤ

ਪ੍ਰੀਫਾਰਮਡ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ (ਰੇਟੀਨੌਲ): ਜਿਗਰ, ਮੱਛੀ ਦੇ ਤੇਲ, ਅੰਡੇ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਰਗੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੇ ਇਹ ਰੂਪ ਸਰੀਰ ਦੁਆਰਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰੋਵਿਟਾਮਿਨ ਏ (ਕੈਰੋਟੀਨੋਇਡਜ਼): ਪੌਦੇ-ਆਧਾਰਿਤ ਭੋਜਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰੰਗੀਨ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਾਜਰ, ਮਿੱਠੇ ਆਲੂ, ਪਾਲਕ ਅਤੇ ਅੰਬ। ਬੀਟਾ-ਕੈਰੋਟੀਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰੋਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਰੈਟੀਨੌਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ:
ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੀ ਘਾਟ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹੈ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

ਰਾਤ ਦਾ ਅੰਨ੍ਹਾਪਨ: ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਜਿੱਥੇ ਅੱਖਾਂ ਘੱਟ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਾਲੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਜ਼ੀਰੋਫਥਲਮੀਆ: ਸੁੱਕੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਕੋਰਨੀਆ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ, ਸੰਭਾਵੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੰਨ੍ਹੇਪਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੇਕਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ: ਖਸਰਾ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਵਧਦੀ ਹੈ।

ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ: ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੀ ਘਾਟ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਾਧੂ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ (ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ) ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੂਰਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ। ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ (ਰੇਟੀਨੌਲ) ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਹਾਈਪਰਵਿਟਾਮਿਨੋਸਿਸ ਏ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਤਲੀ, ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਅਤੇ, ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਗਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਦਬਾਅ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜਨਮ ਦੇ ਨੁਕਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰੋਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਕੈਰੋਟੀਨੋਇਡਜ਼, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੀਟਾ-ਕੈਰੋਟੀਨ, ਜ਼ਹਿਰੀਲੇਪਣ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਪਤ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਪੀਲੇ ਜਾਂ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗਤ (ਇੱਕ ਨੁਕਸਾਨ ਰਹਿਤ ਸਥਿਤੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੈਰੋਟੇਨੇਮੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

HOMEPAGE:-http://PUNJABDIAL.IN