ਫਰਜ਼ੀ ਬੈਂਕ ਘੁਟਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ, ਫਰਜ਼ੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਲਈ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਸੈੱਟਅੱਪ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਧੋਖਾਧੜੀ, ਜਾਅਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿੱਤੀ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਦਲੇਰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਪਲਾਟ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਨੇ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (SBI) ਦੀ ਇੱਕ ਫਰਜ਼ੀ ਸ਼ਾਖਾ ਬਣਾ ਕੇ, ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਘੁਟਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ, ਫਰਜ਼ੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੈਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਲਈ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਸੈੱਟਅੱਪ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਾਏਪੁਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 250 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ, ਸਕਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਛਪੋਰਾ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬੈਂਕ, ਐਸਬੀਆਈ ਵਿੱਚ ਜਾਇਜ਼ ਨੌਕਰੀਆਂ ਲਈ ਛੇ ਅਣਪਛਾਤੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਿਰਫ਼ 10 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਇਸ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਸਲੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਤੱਤ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ – ਨਵਾਂ ਫਰਨੀਚਰ, ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਾਗਜ਼ਾਤ, ਅਤੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਬੈਂਕ ਕਾਊਂਟਰ।
ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ, ਚੱਲ ਰਹੇ ਘੁਟਾਲੇ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ, ਖਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹਣ ਅਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਲਈ “ਬੈਂਕ” ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਨਵੇਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵੀ ਇੱਕ ਨਾਮਵਰ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸਨ।
ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਡਾਬਰਾ ਬ੍ਰਾਂਚ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੱਕ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 27 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਐਸਬੀਆਈ ਦੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛ-ਪੜਤਾਲ ਲਈ ਨਾ ਆਉਣ ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ ਆਮ ਵਾਂਗ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਛਪੋਰਾ ਵਿੱਚ “ਬ੍ਰਾਂਚ” ਇੱਕ ਧੋਖਾਧੜੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਸੌਂਪੀਆਂ ਗਈਆਂ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਫਰਜ਼ੀ ਸਨ।
ਸੀਨੀਅਰ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਰਾਜੇਸ਼ ਪਟੇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਦਾਬਰਾ ਬ੍ਰਾਂਚ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ ਨੇ ਛਪੋਰਾ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਇੱਕ ਫਰਜ਼ੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸ਼ੱਕ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਜਾਂਚ ਕਰਨ ‘ਤੇ, ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਕਿ ਬੈਂਕ ਫਰਜ਼ੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨਕਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ,” ਸੀਨੀਅਰ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਰਾਜੇਸ਼ ਪਟੇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਘੁਟਾਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਚਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰੇਖਾ ਸਾਹੂ, ਮੰਦਰ ਦਾਸ ਅਤੇ ਪੰਕਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਜਾਅਲੀ ਐਸਬੀਆਈ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ ਹਨ।
ਸ੍ਰੀ ਪਟੇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁਲਜ਼ਮ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਜਾਪਦੇ ਹਨ।
ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ
ਜਾਅਲੀ ਸ਼ਾਖਾ ਨੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਪੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਅਸਲੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਨੇਜਰ, ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਅਫਸਰ, ਕੈਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਆਪਰੇਟਰ।
ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਨੇ ਸਾਰੇ ਰੰਗਰੂਟਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਵੀ ਦਿੱਤੀ।
ਇਹ ਨੌਕਰੀਆਂ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਕੀਮਤ ਟੈਗ ਦੇ ਨਾਲ ਆਈਆਂ, ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ₹ 2 ਲੱਖ ਅਤੇ ₹ 6 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਘੁਟਾਲੇ ਦੇ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਨੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਤੋਂ ਮੋਟੀਆਂ ਫੀਸਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਅਜੈ ਕੁਮਾਰ ਅਗਰਵਾਲ, ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ, ਨੇ ਛਪੋਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਸਬੀਆਈ ਕਿਓਸਕ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਐਸਬੀਆਈ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਅਚਾਨਕ ਆਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਾਖਾ ਦਾਬਰਾ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ਾਖਾ ਬਿਨਾਂ ਨੋਟਿਸ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਉਸ ਦੀ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ‘ਤੇ, ਬੈਂਕ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਤਸੱਲੀਬਖਸ਼ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ, ਅਤੇ ਸਾਈਨ ਬੋਰਡ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਸ਼ਾਖਾ ਕੋਡ ਸੂਚੀਬੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਅਜੈ ਦੇ ਸ਼ੱਕ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਡਾਬਰਾ ਬ੍ਰਾਂਚ ਮੈਨੇਜਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਇਸ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਘੁਟਾਲੇ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ।
ਬੈਂਕ ਇੱਕ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ
ਪਿੰਡ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਤੋਸ਼ ਚੰਦਰ ਦੇ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਜਾਅਲੀ ਐਸਬੀਆਈ ਸ਼ਾਖਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ 7,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਸੀ।
ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਚਿਤ ਫਰਨੀਚਰ ਅਤੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਕੋਰਬਾ, ਬਾਲੋਦ, ਕਬੀਰਧਾਮ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ।
ਜੋਤੀ ਯਾਦਵ, ਜਿਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਏ, ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੇਰੀ ਭਰਤੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ₹ 30,000 ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।”
ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੀੜਤ ਸੰਗੀਤਾ ਕੰਵਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਥੋਂ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਮੰਗੇ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਇੰਨੇ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੀ। ਅਸੀਂ ਆਖਰਕਾਰ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੈਨੂੰ 30-35,000 ਰੁਪਏ ਤਨਖਾਹ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।”
ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਮਾਲਕ ਯੋਗੇਸ਼ ਸਾਹੂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਨਵੀਂ ਸ਼ਾਖਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਸਨ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਦੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਾਲੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੋਚਿਆ ਸੀ।”
ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਰਾਮ ਕੁਮਾਰ ਚੰਦਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜੇਕਰ ਜਾਅਲੀ ਬੈਂਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾ ਲਏ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਦੀ ਠੱਗੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ।”
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਸਗੋਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈਆਂ ਨੇ ਗਹਿਣੇ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖ ਲਏ ਜਾਂ ਫਰਜ਼ੀ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕਰਜ਼ਾ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਨਤੀਜੇ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।
HOMEPAGE:-http://PUNJABDIAL.IN
Leave a Reply